Amsterdam, 8 november 2020 – Gisterenochtend werd het najaarscongres van de KNBSB gehouden. Het was een bijzonder congres dat vanwege de coronamaatregelen volledig digitaal moest worden afgewerkt. Het was ook bijzonder omdat er op het congres helemaal niets te stemmen viel. Dat was namelijk al digitaal gebeurd in de periode van 23 oktober tot en met 4 november.

Tijdens het financiële vragenuurtje dat afgelopen maandagavond georganiseerd werd bleek al dat deze volgorde niet ideaal was. De transparantie die de KNBSB beoogd had in de begroting werd namelijk niet door iedereen even positief beoordeeld. Uit de begroting voor de verenigingssport bleek namelijk niet duidelijk genoeg dat het de ambitie is om het begrootte verlies van € 63.500  ook in 2021 al om te buigen naar een overschot van € 15.000.

Die ambitie werd door de bond maandagavond wel uitgesproken en toegelicht. Die toelichting werd op dinsdag in de vorm van een memo toegevoegd aan de stukken voor het congres. Op dat moment was het dus al tien dagen mogelijk geweest om te stemmen voor of tegen de begroting.

Bovenaan de lijst van maatregelen die het gat van bijna € 80.000 moeten dichten staat de verlaging van de personele kosten van € 25.000. Tijdens het vragenuurtje bestempelde voorzitter Mark Herbold 2021 dan ook als een overgangsjaar waarin gereorganiseerd zal worden. Hij gaf daarbij wel aan dat dat niet van de ene op de andere dag zou gebeuren en dat dit netjes moet omdat dit natuurlijk mensen betreft.

Tijdens het congres presenteerde Petra Arends de Routekaart 2021+. Voor de verenigingssport schetste zij het doel van “een kleinere en wendbare kernorganisatie met minder overhead” en noemde het een “Ingrijpend traject met als doel een toekomstbestendige organisatie en balans in de begroting”. Niet alleen bezuinigen dus, maar ook een andere invulling van de functies. Duidelijk werd in ieder geval dat de huidige rol van de accountmanagers bij de bond komt te vervallen.

Voor de routekaart voor de topsport heb ik geen goed woord over, maar daarover verschillen de meningen en het is ook niet iets nieuws. De grootste ambitie “Mondiale top-5 positie” is in mijn ogen niet alleen totaal onrealistisch (we staan 9e op dit moment), maar ook zorgt deze perverse ambitie ervoor dat er continu verkeerde keuzes worden gemaakt. Keuzes die niet bijdragen aan het honkbal IN Nederland en er zelfs voor zorgen dat het kapot wordt gemaakt. Niet alleen de KNBSB is hier overigens schuldig aan, ook het NOC*NSF draagt hieraan bij door geld te geven aan een noodlijdende bond, en dat geld dusdanig te oormerken dat er niet mee gedaan kan worden wat er mee gedaan zou moeten worden. Dat is hun goed recht natuurlijk, het is hun geld, maar daarmee zijn ze voor honkbal in Nederland in mijn ogen niet beter dan een drugs pushende dealer voor een junkie. We gaan ons er misschien even goed door voelen, maar we zijn langzaam aan het doodgaan. Maar daarover een andere keer (veel) meer.

Ondanks dat er vooraf op de site van de KNBSB was aangekondigd dat alle vragen vooraf ingediend hadden moeten worden, en dat er tijdens het congres geen vragen gesteld konden worden, werd daarvoor wél volop de ruimte geboden. Ook bleek bij het punt van de vaststelling van de aanpassing van de administratieve heffingen en beroepszaken dat het ook nog mogelijk was om een al uitgebrachte stem te veranderen. De voorgelegde aanpassing werd met een vrij grote meerderheid aangenomen maar als een verenigingen die “voor” de aanpassing heeft gestemd de stem wil veranderen dan kan deze vereniging dat binnen twee weken laten weten d.m.v. het sturen van een mail naar Stefaan Eskes, directeur van de KNBSB. Ik verwacht overigens niet dat er verenigingen zijn die dit zullen doen.

Er stonden zeven punten op de agenda waarvoor dus al gestemd was en alle zeven punten waren al aangenomen:

1. Vaststelling verslag KNBSB Congres van 2 november 2019  
2. Ratificering vaststelling KNBSB-jaarrekening 2019 
3. Herbenoeming Petra Arends Bestuurslid NTTO softbal
4. Vaststelling bondscontributies, vergoedingen en heffingen 2021
5. Aanpassen vergoedingen officials (alleen indexering)
6. Aanpassen administratieve heffingen straf- en beroepszaken
7. Vaststelling KNBSB-begroting 2021 (NTTO en Verenigingssport)

Met de mogelijkheid tot vragenstellen tijdens het congres, en zelfs de mogelijkheid tot aanpassen van een stem achteraf werd het ongemak van de digitale vorm en het vooraf stemmen wel voor het grootste gedeelte weggenomen.

Wat overblijft is het ongemak bij het plan voor het komende jaar. En dan met name de acties die horen bij de 5 ‘projecten’ en die op de Routekaart 2021+ voor de verenigingssport zijn terug te vinden:

• Vitaliseren verenigingen
• Ledenbehoud & ledenwerving
• Organiseren van attractieve competities
• Zichtbaarheid van de sporten vergroten
• Inkomsten vergroten

Want dit zijn natuurlijk nog lang geen uitgewerkte projecten of concrete plannen, maar meer nogal voor de hand liggende doelstellingen die moeten bijdragen aan het stoppen van de daling van het aantal leden.

Want ook dit jaar hebben we weer te maken met een daling. Tijdens het congres werd een slide getoond met de peildatum van 1 november 2020 waarop te zien was dat het aantal spelende leden per leeftijdsgroep was en wat daarin de daling was ten opzichte van vorig jaar. Om een goede vergelijking te maken heb ik deze absolute aantallen gelegd naast de aantallen die vorig jaar tijdens het congres op het scherm getoond werden en een peildatum van 16 oktober 2019 hadden. De minnen en de plusjes wijken daarmee iets af van wat er gisteren in de presentatie getoond werd.

Voor de mensen die gisteren ‘aanwezig’ waren bij het congres en de aantallen bij “Introductieleden” en “Niet spelende leden” niet herkennen, dat klopt. Die heb ik namelijk gekregen na het congres toen ik nog even contact had met Stefaan Eskes (Directeur KNBSB) om het totaal helder te krijgen. Nieuw in het complete lijstje dit jaar waren de introductieleden en verreweg de grootste daling is te zien in de groep van niet spelende leden. Eskes had zelf nog geen goede verklaring voor deze daling, maar het is ook de minst belangrijke categorie die de boel sowieso al een vertekend beeld geeft.

Verder vroeg ik Eskes naar de splitsing tussen honkbal en softbal. Die aantallen vind je hier:

Als je in het eerste staatje kijkt naar het totaal aantal spelende leden is de daling 227, en zelfs maar 115 als je de recreanten en introductieleden meetelt. Op zich nog niet eens zo heel slecht als je rekening houdt met een al jaren dalende lijn, niet alleen bij de KNBSB maar bij alle teamsporten, én natuurlijk alle COVID-ellende.

Eskes was dan ook helemaal niet erg ontevreden en ziet met deze lichte daling – “anderhalf lid per vereniging” – voldoende kansen om de daling komend jaar om te buigen naar een stijging. Persoonlijk geloof ik ook wel dat er kansen zijn, maar echt zien doe ik ze nog niet. De projecten zijn nog niet concreet genoeg en wellicht zijn het er ook gewoon nog niet genoeg in aantal. Dat is ook wat Pirates opmerkte en daar voorafgaand het congres vragen over had ingediend. Maar Pirates is juist één van de verenigingen waar ze dat ledenaantal wél onder controle hebben. Uiteindelijk moet het ook bij de verenigingen vandaan komen, en niet bij de bond. De bond faciliteert, maar concretere plannen zouden kunnen helpen. En daarmee komen we bij het laatste punt en tevens het dieptepunt van het congres gisteren.

Want hoe makkelijk moet de bond het de verenigingen nog maken om deel te nemen aan het congres? Hoe ver van tevoren moeten de stukken op KNBSB.nl te vinden zijn? Hoeveel vragenuurtjes moeten er georganiseerd worden? Hoe eenvoudig moet het stemmen gemaakt worden? En hoe lang moet je het stemformulier open laten staan? Is het dan écht allemaal teveel moeite?

Slechts 76 van de in totaal 161 (volgens de site van de KNBSB) verenigingen had de moeite genomen om te stemmen. Ongeveer de helft van de verenigingen heeft dus gewoon geen interesse. Kansloos. De 76 verenigingen die wel gestemd hebben vertegenwoordigen 63% van het aantal leden waardoor dus 37% van de bondsleden geen stem heeft gehad.

Ook Eskes is niet tevreden met het aantal clubs dat meegedaan en gestemd heeft en vraagt zich daarbij ook hardop af of de ‘gewone leden’ van verenigingen soms wel weten hoe slecht hun eigen bestuurders functioneren. Ik ben het met hem eens en roep de bond hierbij dan ook op om bij het publiceren van de notulen van het congres niet alleen de lijst met verenigingen te publiceren die wél gestemd heeft, maar óók de lijst met verenigingen die wel uitgenodigd zijn en niet gestemd hebben. De leden van deze clubs verdienen ook een stem en verdienen het ook te weten als het bestuur van hun vereniging er met de pet naar gooit.

En om met een positieve noot over de verenigingen te eindigen: Gisteren werd ook bekendgemaakt dat Thamen de KNBSB Award heeft gewonnen voor de “Vereniging van het Jaar”. Gefeliciteerd! En dat maar veel verenigingen het goede voorbeeld mogen volgen (want natuurlijk was Thamen gisteren virtueel aanwezig én had gestemd).

Het juryrapport:

“HSV Thamen is een bloeiende, gezellige, goed georganiseerde vereniging. Zij faciliteren gevarieerd sportaanbod met Honkbal, Softbal, BeeBall en Slowpitch. Voor iedereen is er aanbod en iedereen is welkom. De vereniging is financieel gezond al stonden ook zij dit seizoen wel voor uitdagingen in deze lastige tijd met COVID-19. De vereniging heeft een actief bestuur en diverse commissies die gevuld zijn met actieve en betrokken vrijwilligers. Zij zijn een trouwe deelnemer aan de clusterbijeenkomsten, hebben een actieve rol in de regio en er is een goede samenwerking met de KNBSB. Thamen neemt deel aan nationale en lokale acties om onze sporten op de kaart te zetten en zichtbaar te maken en inkomsten en leden te werven. Thamen draagt zorg voor een veilig sportklimaat. Thamen is een vereniging waar iedereen graag is en bij wil horen. Een mooi voorbeeld voor velen.”